ဆေးဆိုင်များတွင် ရောင်းချနေသော 'ကျား'ပရုတ်ဆီ။ သီရိလူ/မြန်မာတိုင်း(မ်)

ကမ္ဘာကျော် ကျားပရုတ်ဆီ တရုတ်တန်းက စခဲ့သည်

တရုတ်စာလုံးတွေပါတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်တွေ ချိတ်ဆွဲထားတဲ့ တရုတ်ရိုးရာ အိမ်ဟောင်းကြီးတွေ၊ နဂါးရုပ်တွေနဲ့ အလှဆင်ထားတဲ့ သက်တမ်းရင့် ဘုံကျောင်းတွေနဲ့ တရုတ်ရိုးရာမုန့်ပဲသရေစာတွေကို မျိုးရိုးစဉ်ဆက် လက်ဆင့်ကမ်းရောင်းချနေတဲ့ ဆိုင်တွေရှိနေသေးတဲ့ တရုတ်တန်းရဲ့ သမိုင်းကြောင်းထဲမှာ တိမ်မြုပ်နေတဲ့ ဇာတ်လမ်းတစ်ပုဒ် ရှိနေပါတယ်။

ဒါကတော့ စင်ကာပူနိုင်ငံ၊ ဟော်ပါကော်ပိုရေးရှင်းရဲ့စက်ရုံက ထုတ်လုပ်ပြီး အာရှတိုက်အပြင် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံ တော်တော်များများမှာ သုံးစွဲနေတဲ့ ကျားပရုတ်ဆီက ရန်ကုန်မြို့၊ တရုတ်တန်းက စခဲ့တာ ဆိုတာပါပဲ။ ကမ္ဘာကျော် ပေါ့အဆိုတော် လေဒီဂါဂါတောင် ကျားပရုတ်ဆီကို သုံးစွဲတယ်လို့ South China Morning Port သတင်းစာက ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှာ ရေးသားဖော်ပြခဲ့ပါတယ်။

ကျားပရုတ်ဆီက နာမည်ကြီးသလောက် သူ့ကို စတင် ဖော်စပ်ထုတ်လုပ်ခဲ့တဲ့ အော်ဘွန်ဟောနဲ့ အော်ဘွန်ပါတို့ ညီအစ်ကိုနှစ်ယောက်အကြောင်းကို တော့ တရုတ်တန်းမှာ သိတဲ့သူ အလွန်နည်းလှပါတယ်။ လသာမြို့နယ်၊ တရုတ်တန်း၊ ၂၂ လမ်းထိပ်မှာ ၁၉၃၁ ခုနှစ်ကတည်းက တည်ဆောက်ထားတဲ့ လျိုစန်တောင် ဘုရားရှိခိုးကျောင်းကို စတင်လည်ပတ်ပြီး ဟော်ညီအကိုအကြောင်း တစ်စေ့တစ်စောင်းသိဖို့ ရှာပုံတော်ဖွင့်ခဲ့ပါတယ်။

"သူတို့တွေ ထွက်သွားကြတာ ကြာပြီ" လို့ အသက် ၆၀ အရွယ် တရုတ်အမျိုးသားကြီး ဦးခင်မောင်က ဆိုပါတယ်။ ဦးခင်မောင်က လျိုစန်တောင်ဘုရားကျောင်းမှာ ဘုရားလူကြီး တစ်ဦးအဖြစ် ကူညီလုပ်ကိုင် ပေးနေသူတစ်ဦး ဖြစ်ပါတယ်။ ကျားပရုတ်ဆီအကြောင်းကို သူ့မိဘတွေဆီက ကြားခဲ့ဖူးတာပါ။ တရုတ်တန်းမှာ ကြီးပြင်းခဲ့တဲ့ ဦးခင်မောင်ကိုယ်တိုင်တော့ အဲဒီညီအစ်ကိုနှစ်ယောက်ကို မတွေ့ဖူးခဲ့ပါဘူး။

"မြန်မာပြည်မှာ အခြေချနေထိုင်တဲ့ တရုတ်လူမျိုးတွေထဲမှာ သူတို့ညီအစ်ကိုနှစ်ဦးက အရေးပါတဲ့လူတွေထဲမှာ ပါပါတယ်။ (ကျားပရုတ်ဆီ)က ကမ္ဘာမှာ နာမည်ကြီးပေမဲ့ အများစုက စင်ကာပူက စတယ်လို့ပဲ ထင်ကြပါတယ်။ တကယ်က ဒီညီအစ်ကို နှစ်ယောက်က တရုတ်တန်းက စခဲ့ကြတာပါ" လို့ ရန်ကုန်မြို့ပြအမွေအနှစ်ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့က သမိုင်းသုတေသီ ဦးသူရိန်အောင်က ပြောပါတယ်။

အော်ဘွန်ဟောနဲ့ အော်ဘွန်ပါတို့ရဲ့အကြောင်းကို ဆိုတဲ့စာအုပ်ထဲမှာ အနည်းအကျဉ်း ဖော်ပြထားပါ တယ်။ ဒီစာအုပ်ဟာ ကျားပရုတ်ဆီကို ထုတ်လုပ် ခဲ့တဲ့ အော်ညီအစ်ကိုအကြောင်း ရေးထားတာ မဟုတ်ပါဘူး။ ၁၉၈၂ ခုနှစ်တုန်းက စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ အလွန်ထင်ရှားခဲ့တဲ့ ချန်ကျူးဘဏ်ကို တည်ထောင်သူ ဒိုက်ဦးမြို့သား သူဌေးကြီး လီချီရှန်းရဲ့ အတ္ထုပ္ပတ္တိကို ချွေးမဖြစ်သူက ရေးသားထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။ လီချီရှန်းဟာ ဟော်ညီအစ်ကိုတွေနဲ့ ညီအစ်ကိုဝမ်းကွဲ တော်စပ်သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစာအုပ်ကို 'ဒိုက်ဦးမှ စင်ကာပူသို့' ဆိုတဲ့အမည်နဲ့ ဇင်သန့်က ဘာသာပြန်ခဲ့ပါတယ်။

p27_lu-1663.jpg



'ဒိုက်ဦးမှ စင်ကာပူသို့' စာအုပ်ထဲမှာ ကျားပရုတ်ဆီရဲ့ သမိုင်းကြောင်းအစကို ရေးသားထားပါတယ်။ အော်ဘွန်ဟောနဲ့ အော်ဘွန်ပါတို့ရဲ့ ဖခင်က ပရဆေးရောင်းသူ အော်ချူကင် ဖြစ်ပါတယ်။ အော်ချူကင်မှာ သားသုံးယောက်ရှိပြီး သားအကြီးဆုံး ဖြစ်တဲ့ အော်ဘွန်လျောင်က အသက် ၁၈ နှစ်အရွယ်မှာ ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပါတယ်။ တရုတ်လူမျိုးတို့ရဲ့ထုံးစံအရ သားအကြီးဆုံးက မိသားစုစီးပွားရေးကို ကြီးကြပ်ရမှာ ဖြစ်ပေမဲ့ သားအကြီးဆုံးသွားတဲ့အတွက် အငယ်နှစ်ဦး ဖြစ်တဲ့ အော်ဘွန်ဟောနဲ့ အော်ဘွန်ပါတို့ဆီကို တာဝန်ပုံကျလာခဲ့ပါတယ်။

အော်ဘွန်ပါဟာ တရုတ်ဆေးဆရာကြီးတစ်ဦးဆီက ပရုတ်ဆီလုပ်နည်းကို ရခဲ့ပြီးတဲ့နောက်မှာ ကျားပရုတ်ဆီကို စတင် ထုတ်လုပ်ရောင်းချခဲ့ပါတယ်။ အော်ဘွန်ဟောဟာ ကျားဇာတာရှင်တစ်ယောက် ဖြစ်တဲ့အတွက် သူ့ကုန်အမှတ်တံဆိပ်ကို ကျားလို့အမည်ပေးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ညီအစ်ကို နှစ်ယောက် မကြီးပွားခင်မှာဘဲ ဖခင် အော်ချူကင် ဆုံးပါးသွားခဲ့ပါတယ်။

၁၉၁၀ ပြည့်နှစ်မှ ၁၉၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်းမှာတော့ အော်ညီအစ်ကိုနှစ်ယောက်ဟာ မြန်မာပြည်ကနေပြီး ကမ္ဘာတစ်လွှားကို ကျားပရုတ်ဆီကို ဖြန့်ကြက်ရောင်းချ နေပါပြီ။

သူတို့ထုတ်လုပ်တဲ့ ကျားပရုတ်ဆီဟာ တရုတ်၊ ဂျပန်၊ ထိုင်း၊ မလေးရှား၊ ပီနန်ကျွန်းဆွယ်၊ မလက္ကာနဲ့ စင်ကာပူနိုင်ငံအထိအောင် ပေါက်ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

ကျားပရုတ်ဆီကို နိုင်ငံခြားတိုင်းပြည်တွေထိ မရောင်းချနိုင်သေးတုန်းက သူတို့တစ်တွေဟာ ဈေးထဲနဲ့ လူစည်ကားတဲ့နေရာတွေမှာ လမ်းဘေး ဆိုင်ကလေးထိုးပြီး ဆေးကောင်းကြောင်း မောင်းခတ်ကာ ကြေညာရောင်းချရတာပါ။

သိပ်မကြာခင်မှာပဲ ကျားပရုတ်ဆီဟာ အိမ်တိုင်းရဲ့ လက်စွဲဖြစ်လာပြီး အော်ညီအစ်ကိုတွေလည်း အောင်မြင်ကြီးပွားလာခဲ့ကြပါတယ်။

p27_nzh3682.jpg

လသာမြို့နယ်တွင် ရှိသော တရုတ်ဘုံကျောင်းတစ်ကျောင်း။ ဉာဏ်ဇေထက်/မြန်မာတိုင်း(မ်)

"ညီအစ်ကိုနှစ်ယောက်က အင်္ဂလိပ်အစိုးရနဲ့ အဆင်မပြေဖြစ်ပြီး စင်ကာပူကို ရောက်သွားတယ်။ စင်ကာပူက စီးပွားရေးအချက်အချာကျတဲ့အတွက် သူတို့ညီအစ်ကိုနှစ်ယောက် အဲဒီမှာပဲ သူတို့လုပ်ငန်းကို တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်ခဲ့ပါတယ်"လို့ အော်ညီအစ်ကို နှစ်ယောက် မြန်မာပြည်က ထွက်သွားရတဲ့ အကြောင်းရင်းကို ဦးသူရိန်အောင်က ပြောပြပါတယ်။

အော်ညီအစ်ကိုနှစ်ဦးဟာ ပရဟိတစိတ်လည်း ရှိခဲ့ကြပြီး မြန်မာပြည်အနှံ့မှာ အဆောက်အအုံ တော်တော်များများကို ဆောက်လုပ်လ·ဒါန်းခဲ့ပါတယ်။ ထင်ရှားတဲ့ အဆောက်အအုံကတော့ ရန်ကုန်မြို့၊ လှိုင်မြို့နယ်ထဲက ပရဟိတ(ကျား)ကျောင်းပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

"စစ်အပြီးမှာ သူတို့ညီအစ်ကိုတွေထဲက တစ်ယောက် (အော်ဘွန်ပါ)က မြန်မာပြည်ကို ပြန်လာတယ်။ ဒီမှာပဲ ဆုံးသွားပါတယ်" လို့ ဦးသူရိန်အောင်က ပြောပါတယ်။

တရုတ်တန်းက ကျားပရုတ်ဆီ မြစ်ဖျားခံခဲ့ရာနေရာကိုတော့ ဖော်ထုတ်ဖို့ခက်ခဲနေသလို အဆောက်အအုံက ခုထိရှိသေးလားဆိုတာလည်း သိသူ နည်းလှပါတယ်။ တရုတ်တန်းထဲမှာ နေထိုင်သူတရုတ်သက်ကြီးရွယ်အိုတချို့ကတော့ ကျားပရုတ်ဆီလုပ်ငန်းဟာ ၂၁ လမ်းထဲမှာရှိခဲ့တယ်လို့ပြောပြီး တချို့ကတော့ စဉ့်အိုးတန်းလမ်းထဲမှာလို့ ဆိုကြပါတယ်။ ၂၁ လမ်းထဲမှာရော စဉ့်အိုးတန်းလမ်းထဲမှာပါ အင်္ဂတေထူထူနဲ့ ဆောက်လုပ်ထားပြီး သစ်သား တံခါးရွက်တွေပါတဲ့အပြင် တရုတ်စာတန်းပါ ဆိုင်းဘုတ်အကြီးကြီးတွေ ချိတ်ဆွဲထားတဲ့ အဆောက်အအုံဟောင်းတွေတော့ ခပ်များများ တွေ့ခဲ့ရပါတယ်။

"ကျွန်တော်တို့ တရုတ်တန်းမှာ ဟိုးအရင်က ကျားပရုတ်ဆီနဲ့ နဂါးကမ္ဘာပရုတ်ဆီဆိုပြီး နာမည်ကြီးပရုတ်ဆီလုပ်ငန်း နှစ်ခုရှိပါတယ်။ စစ်တွင်းကာလ တွေမှာ ကျားပရုတ်ဆီညီအစ်ကိုနှစ်ဦးက စင်ကာပူကို ထွက်သွားတယ်ဆိုတာတော့ ကျွန်တော့်မိဘတွေ ပြောပြလို့ သိရတယ်။ မဟာဗန္ဓုလလမ်းမပေါ်(၂၁ လမ်းနဲ့ ၂၂ လမ်းကြား)က နဂါးကမ္ဘာပရုတ်ဆီ သူဌေးကတော့ ဘယ်နိုင်ငံကို ထွက်သွားလဲ မသိကြပါဘူး" လို့ လသာမြို့နယ် ၂၁ လမ်းမှာ နေထိုင်တဲ့ အသက် ၆၅ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့ ဦးချင့်ဖုန်းက ပြောပါတယ်။

"မြန်မာနိုင်ငံက ကမ္ဘာပေါ်မှာ ပေါက်သွားတဲ့ brand တွေစခဲ့တဲ့ နေရာဆိုတာ သိစေချင်တယ်။ မြန်မာပြည်က ကမ္ဘာပေါ်မှာ ရေခံမြေခံကောင်းတဲ့ နေရာဖြစ်တယ်" လို့ သမိုင်းသုတေသီ ဦးသူရိန်အောင်က ပြောပါတယ်။

ရန်ကုန်မြို့ ဆေးဆိုင်တွေမှာ ဖောင်းကြွကျားပုံပါတဲ့ ရွှေရောင်အဖုံးနဲ့ ကျားပရုတ်ဆီပုလင်းတွေ ဝယ်လို့ရပါတယ်။ အော်ညီအစ်ကိုနှစ်ယောက် လမ်းဘေးမှာဆေးကောင်းကြောင်း မောင်းခတ်ကြောညာခဲ့ သလောက် ဆေးအာနိသင်ထက်မြတ်ပါ့မလားဆိုတာကတော့ နှစ်သက်တမ်း ၁၀ဝ ကျော် ဖြတ်သန်းမှုက သက်သေပြပါလိမ့်မယ်။